Η χρονιά που τελειώνει σημαδεύτηκε δυστυχώς από αρκετά περιστατικά επιθέσεων σκύλων σε μικρά παιδιά, με κάποια από τα περιστατικά να αποδεικνύονται θανατηφόρα. Σε κάθε συγκεκριμένο περιστατικό θα πρέπει να εντοπίσουμε τα αίτια, τα συναισθηματικά κίνητρα, τα οποία οδήγησαν το ζώο σε αυτή τη συμπεριφορά. Έχοντας εντοπισεί τα αίτια, θα μπορούσε κανείς να προοσπαθήσει να αλλάξει τις συνθήκες, προκειμένου να μειώσει ή να εξαφανίσει τους αρνητικούς παράγοντες.
Κάποιες έρευνες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρώπη, δείχνουν ότι η αιτία της ακραίας επιθετικής συμπεριφοράς βρίσκεται περισσότερο στον άνθρωπο ιδιοκτήτη, ο οποίος ήθελε πάντοτε έναν επιθετικό σκύλο και με αυτό το κριτήριο επιλέγει να αποκτήσει έναν τέτοιο σκύλο από τις φυλές που φημολογείται ότι είναι επιθετικές.
Τα πρώτα σημάδια μπορεί να έρθουν από πολύ νωρίς. Εάν το κουτάβι σας αρπάζει πράγματα, τα κρύβει μακριά σας και γρυλίζει όταν πάτε να του τα πάρετε, είναι μία συμπεριφορά που θα πρέπει να λάβετε υπόψιν σας. Οι περισσότεροι το βρίσκουν διασκεδαστικό και χαριτωμένο που το κουτάβι τους γρυλίζει ή δαγκώνει. Το κουτάβι δεν θα μείνει για πάντα κουτάβι και όταν μεγαλώσει θα μπορεί να κάνει σημαντική "ζημιά" με τα δόντια του. Η επιθετικότητα μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία και για πολλούς λόγους.
Έρευνες έχουν δείξει πως εάν κάτι τρομάξει ένα κουτάβι στην κρίσιμη περίοδο των πρώτων εβδομάδων της ζωής του είναι πολύ πιθανό να αναπτύξει επιθετική συμπεριφορά ως ενήλικας σκύλος εάν νιώσει ότι απειλείται από τον ίδιο λόγο. Ίσως το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή ενός σκύλου είναι η κοινωνικοποίση.
Σημάδια που δίνει ο σκύλος πριν εκδηλώσει επιθετικότητα και σημάδια που δείχνουν πως έχουμε να κάνουμε με "επιθετικό" σκύλο είναι μερικά από τα παρακάτω:
- Γρυλίζει
- Δείχνει τα δόντια του
- Δείχνει τα δόντια του και γρυλίζει συγχρόνως
- Όταν τα γάβγισμα του δείχνει απειλητικό και προέρχεται από το λάρυγγα
- Ακουμπάει τα δόντια του πάνω σου χωρίς όμως να σε δαγκώνει
- Χτυπάει τη μύτη του πάνω σου
- Δαγκώνει με μία γρήγορη κίνηση χωρίς όμως να σε τραυματίσει
- Δαγκώνει προκαλώντας τραύμα
- Μένει ακίνητο, το σώμα του γίνεται άκαμπτο και σηκώνονται οι τρίχες της πλάτης του
Οι επιστήμονες σήμερα πιστεύουν πως υπάρχουν πάνω από πενήντα λόγοι που κάποιος σκύλος μπορεί να παρουσιάσει σημάδια επιθετικής συμπεριφοράς σε κάποια φάση της ζωής του. Γονίδια, φυλή, εκτροφή, φόβος, άγχος, τραυματικές εμπειρίες, κακοποίηση, απομόνωση, έλλειψη κοινωνικοποίησης, διατροφή, φάρμακα κ.τ.λ. Επίσης ο πόνος αλλά και ασθένειες όπως ο διαβήτης, επιληψία, θυροειδής μπορούν να είναι αιτίες εκδήλωσης επιθετικότητας.
Υπάρχουν πολλοί τύποι επιθετικότητας
- Επιθετικότητα προστασίας της περιοχής του
- Επιθετικότητα προστασίας του εαυτού του ή καποιου μέλους της οικογένειας
- Επιθετικότητα προστασίας της τροφής του ή κάποιου αντικειμένου
- Επιθετικότητα από φόβο
- Επιθετικότητα από πόνο
- Επιθετικότητα που έχει σχέση με ορμόνες
- Επιθετικότητα από στρες
Σημαντικό ρόλο επίσης παίζει ο εκτροφέας και ο τρόπος που αντιμετωπίζει το κουτάβι μέχρι να το πάρεις σπίτι σου. Αυτό δεν σημαίνει πως εάν πάρεις ένα "καλό" κουτάβι δεν μπορείς να το μετατρέψεις σε "φόβο και τρόμο της γειτονιάς" με λάθος συμπεριφορές και πρακτικές.
Η πλειοψηφία των ειδικών συμπεριφοράς υποστηρίζει πως ένας θηλυκός σκύλος με εμφανή σημάδια επιθετικότητας, κατα πάσα πιθανότητα θα γεννήσει κουτάβια που θα έχουν τάση προς επιθετικότητα. Με λίγα λόγια, τα γονίδια παίζουν ρόλο. Από την άλλη, έρευνες έχουν δείξει επίσης πως κουτάβια που γεννήθηκαν από ισορροπημένα θηλυκά αλλά για κάποιο λόγο υιοθετήθηκαν και μεγάλωσαν με μη ισορροπημένα/επιθετικά θηλυκά ανέπτυξαν επιθετικότητα. Οπότε η ανατροφή, επίσης παίζει ρόλο. Αν καλούμασταν να απαντήσουμε ποιο από τα δύο έχει το σημαντικότερο κομμάτι ευθύνης θα απαντούσαμς και τα δύο.
Είναι πολύ σημαντικό να έχεις γνωρίσει τους γονείς του κουταβιού που θα αγοράσεις. Εάν για κάποιο λόγο ο εκτροφέας το αποφεύγει, άλλαξε γρήγορα εκτροφέα.
Υπάρχουν φυλές σκύλων που ιστορικά έχουν χρησιμοποιηθεί για πολλούς συγκεκριμένους λόγους όπως να κάνουν κακό σε άλλους σκύλους(κυνομαχίες) άλλα ζώα ή για προστασία. Δεν είναι απαραίτητο πως ένας τέτοιος σκύλος μιας τέτοιας φυλής θα αναπτύξει επιθετικότητα σε κάποιο σημείο της ζωής του, εάν ανατραφεί, κοινωνικοποιηθεί και εκπαιδευτεί σωστά. Όλες οι φυλές, με λάθος ανατροφή και πρακτικές, μπορούν να εκδηλώσουν επιθετικότητα.
Κάθε σκύλος έχει αποτυπωμένα πολύ καλά στο μυαλό χαρακτηριστικά της φυλής του, τα οποία καθορίζουν την συμπεριφορά του. Όσο και αν κάποια από αυτά τα χαρακτηριστικά ίσως να έχουν εξασθενίσει η τροποποιηθεί με την επιλεκτική αναπαραγωγή είναι πολύ δύσκολο να διαγραφούν από το μυαλό του σκύλου μας. Ο σκοπός δεν είναι να απαγορεύσουμε στο σκύλο να κάνει κάτι το οποίο είναι αποτυπωμένο στο μυαλό του για εκατοντάδες χρόνια. Κάποιες "ανεπιθύμητες συμπεριφορές" που μπορεί να είναι και επικίνδυνες ή ενοχλητικές για τον άνθρωπο πρέπει να ανακατευθυνθούν αλλού, σε πιο πολιτισμένες συμπεριφορές. Εάν προσπαθήσουμε πολύ απλά να τις απαγορεύσουμε πιθανόν να έχουμε άσχημα αποτελέσματα όπως ανησυχία, απογοήτευση, άγχος, πιθανόν και επιθετικότητα.
Έρευνες έχουν δείξει πως η επιθετικότητα δεν γνωρίζει γένος αλλά οι αρσενικοί μη στειρωμένοι σκύλοι, σύμφωνα με έρευνες έχουν περισσότερες πιθανότητες να εκφράσουν επιθετικότητα από τα στειρωμένα. Κανείς όμως δεν θα σου εγγυηθεί πως εάν στειρώσεις τον σκύλο σου κάποια στιγμή δεν θα εκφράσει επιθετικότητα. Κάτι τέτοιο μπορεί και να συμβεί μόνο όταν οι ορμόνες είναι η αιτία. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν πως η στείρωση στα θηλυκά σκυλιά σταματά την παραγωγή της προγεστερόνης, μίας ορμόνης που έχει ηρεμιστική επίδραση. Στειρώνοντας λοιπόν ένα θηλυκό, ήδη
επιθετικό σκύλο υπάρχει περίπτωση να αυξηθεί η επιθετικότητα.
Ένας σκύλος μπορεί να αντιδράσει επιθετικά σε σχέση με τον άνθρωπο σε πολλές περιπτώσεις. Συνήθως όταν νιώθει ότι απειλείται ή αντιμετωπίζει μία μη ευχάριστη κατάσταση.
- Όταν πας να του πάρεις την τροφή
- Όταν πας να του πάρεις κάποιο παιχνίδι, κόκκαλο ή κάποιο αντικείμενο που έχει κλέψει
- Κατά την διάρκεια του κοψίματος των νυχιών
- Όταν του πιάνεις ή του τραβάς τα πόδια, τα αυτιά ή την ουρά
- Όταν απειλείς τον σκύλο με τεντωμένο δάχτυλο ή εφημερίδα
- Όταν τον αγκαλιάζεις σφιχτά ή πλησιάσεις το προσωπό σου πολύ κοντά στο δικό του ή πας να τον φιλήσεις
- Χτυπάς τον σκύλο ή προσπαθείς να το χτυπήσεις
- Προσπαθείς να τον μετακινήσεις την ώρα που κοιμάται
